تحصیل در دانشگاه‌های معتبر فرانسه که در جایگاه سوم رتبه‌بندی جهانی شانگهای قرار دارند، می‌تواند یک تصمیم هوشمندانه و ارزشمند برای کسانی باشد که قصد دارند از طریق تحصیل به اروپا مهاجرت کنند. با توجه به سیستم آموزشی با کیفیت، اقتصاد قوی و تنوع فرصت های شغلی، آینده شغلی و تحصیلی دانشجویان در فرانسه می‌تواند امیدوار کننده و روشن باشد.
در کشور فرانسه، مقاطع تحصیلی بعد از دبیرستان، به دوره کالج و 3 مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تقسیم می‌شود. در ادامه، به بررسی شرایط و ویژگی‌های مقاطع مختلف تحصیلی در کشور فرانسه می‌پردازیم.
تحصیل در دوره کالج برای ورود به دانشگاه در فرانسه
دوره کالج در فرانسه، به عنوان دوره آمادگی برای ورود به مقطع کارشناسی دانشگاه‌ها شناخته می‌شود. مدت این دوره‌ها 6 تا 9 ماهه و شامل آموزش‌های تخصصی و عمومی است که به دانشجویان کمک می‌کند برای شرکت در آزمون‌های ورودی دانشگاه‌ها در مقاطع بالاتر آمادگی لازم را کسب کنند.
در دوره کالج، علاوه بر دوره‌های آموزشی زبان، دانشجویان با سیستم آموزشی و اجتماعی دانشگاه‌های فرانسه هم آشنا می‌شوند. یکی از مزایای یادگیری زبان فرانسوی در این دوره‌ها، این است که امکان ورود به دانشگاه‌های کشورهای فرانسوی زبان دیگر مانند کانادا را فراهم می‌کند.
شهریه کالج‌های دولتی فرانسه از 1800 تا 3500 یورو متغیر است. مبلغ شهریه با توجه به دولتی یا خصوصی بودن کالج، مدت دوره، برنامه‌های تحصیلی و … تعیین می‌شود.
شرایط و مدارک لازم برای تحصیل در کالج‌های فرانسه عبارت‌اند از:
- مدرک دیپلم دبیرستان یا معادل آن
- مدرک زبان فرانسوی حداقل در سطح A2 یا مدرک آیلتس با نمره ۶.۵
دوره‌های کالج معمولا در ترم‌های مختلف و در طول سال (پاییز – بهار – تابستان) برگزار می‌شود و متقاضیان زمان بیشتری برای ارسال درخواست پذیرش دارند.
تحصیل در مقطع کارشناسی در کشور فرانسه
برنامه‌های آموزشی مقطع کارشناسی دانشگاه‌های فرانسه در 180 واحد درسی ECTS، طوری طراحی شده که دانشجویان بتوانند در ترم‌های بعد، گرایش خود را بر اساس علاقه‌مندی و مهارت‌شان انتخاب کنند. رشته های تحصیلی در مقطع کارشناسی در حوزه های زیر ارائه می‌شوند:
- هنر، ادبیات، زبان
- حقوق، اقتصاد، مدیریت
- علوم انسانی و علوم اجتماعی
- علوم، فناوری، سلامت
طول دوره کارشناسی معمولا بین 3 تا 4 سال است و در این مدت کلاس‌های آموزشی در 6 ترم و به شرح زیر برگزار می‌شود:
- سال اول کارشناسی (L1): ارائه واحدهای درسی اصلی مانند اقتصاد و برخی واحدهای درسی فرعی
- سال دوم کارشناسی (L2): انتخاب رشته تحصیلی براساس شناخت دانشجو از بازار کار و کسب مهارت‌های لازم
- سال سوم کارشناسی (L3): شرکت در دوره کارآموزی در یک سازمان یا موسسه آموزشی
در بیشتر دانشگاه‌های فرانسه، به زبان فرانسوی تدریس می‌شود. با این حال، دوره‌هایی هم به زبان انگلیسی ارائه می‌شود. شهریه مقطع کارشناسی نیز سالانه 170 تا 400 یورو در دوره‌های فرانسوی زبان است ولی برای دوره‌هایی که به زبان انگلیسی ارائه می‌شود، 2هزار تا 8هزار یورو باید پرداخت شود.
شرایط و مدارک لازم برای تحصیل در مقطع کارشناسی دانشگاه‌های فرانسه عبارت‌اند از:
- مدرک دیپلم با معدل 12 به بالا (رشته‌های پزشکی و مهندسی به معدل بالاتری نیاز دارند.)
- مدرک زبان فرانسوی در سطح B2 (مدرک آیلتس 6.5 به بالا)
شرط سنی برای ورود به مقطع کارشناسی دانشگاه‌های فرانسه وجود ندارد، اما در صورتی که گپ تحصیلی (فاصله زمانی دریافت آخرین مدرک آکادمیک تا تاریخ اقدام برای پذیرش دانشگاه) زیاد باشد، شانس ورود متقاضی به دانشگاه در فرانسه کاهش می‌یابد.
درخواست پذیرش از دانشگاه‌های فرانسه برای مقطع کارشناسی، حداکثر تا آبان/ آذر باید ارسال شود و درصورتی که متقاضی موفق به دریافت پذیرش شود، کلاس‌های دانشگاه از شهریور شروع خواهد شد.
تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در کشور فرانسه
متقاضیان تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه‌های فرانسه، باید در 4 ترم تحصیلی 120واحد درسی ECTS را بگذرانند. طول این دوره، یک تا 2 سال است و با توجه به رشته تحصیلی، برنامه‌های آموزشی به زبان فرانسوی یا انگلیسی تدریس می‌شود. شهریه این مقطع نیز 300 تا 640 یورو است که به رشته تحصیلی و دانشگاه بستگی دارد.
دانشجویان در سال دوم مقطع کارشناسی ارشد، می‌توانند در دو مسیر متفاوت به تحصیل خود ادامه دهند:
- دوره حرفه‌ای (آموزش محور): در این دوره (MAs/MScs/MEng)، متناسب با رشته تحصیلی، برنامه‌های آموزشی تئوری و عملی ارائه می‌شود که دسترسی دانشجو به فرصت‌های شغلی در شرکت‌ها و سازمان‌ها را آسان‌تر می‌کند.
- دوره پژوهش محور : در دوره پژوهش محور (MRes/ MA by Research)، تلاش می‌شود دانشجویان برای ورود به مقطع دکترا آمادگی لازم را پیدا کنند و باید در طول دوره به تحقیق و پژوهش بپردازند.
شرایط و مدارک لازم برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه‌های فرانسه عبارت‌اند از:
- مدرک کارشناسی در رشته مرتبط با معدل متوسط به بالا و مورد تایید دانشگاه
- ریزنمرات مقطع تحصیلی قبلی
- مدرک آیلتس با نمره 6.5 به بالا (برای دوره‌های انگلیسی زبان)
- مدرک زبان فرانسوی در سطح B1 (برای دوره‌های فرانسوی زبان)
- توصیه‌نامه استادان در مقطع کارشناسی
- انگیزه‌نامه
تحصیل در مقطع دکترا در کشور فرانسه
در فرایند پذیرش در مقطع دکترای دانشگاه‌های فرانسه، انتخاب دانشگاه و رشته، تماس با استاد راهنما و دریافت نامه تایید و ارائه مقالات و طرح‌های پژوهشی معتبر اهمیت زیادی دارد. دوره دکترا شامل 6 ترم است که برای 3 سال طراحی شده است. با این حال، در برخی رشته‌ها ممکن است 6 سال طول بکشد.
شهریه سالانه مقطع دکترا در فرانسه، با توجه به رشته تحصیلی دانشجو، حدود 400 تا 850 یورو تعیین شده است.
شرایط و مدارک لازم برای تحصیل در مقطع دکترای دانشگاه‌های فرانسه عبارت‌اند از:
- مدارک کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته‌های مرتبط
- مدرک زبان انگلیسی یا فرانسوی (آیلتس 7 به بالا یا مدرک زبان فرانسه B1/B2)
- توصیه‌نامه استادان مقاطع تحصیلی قبلی
- سوابق تحصیلی و رزومه قوی با نمرات عالی
- انگیزه‌نامه حاوی اهداف و برنامه‌های تحصیلی
- ارائه حداقل 2 مقاله معتبر منتشرشده در مجلات بین‌المللی (ISI)
سوالات مهم درباره فرصت‌های تحصیلی در کشور فرانسه
آیا امکان تحصیل رایگان در دانشگاه‌های فرانسه وجود دارد؟ شرایط آن چیست؟
تحصیل رایگان در دانشگاه‌های فرانسه در صورتی امکان پذیر است که دانشجو به زبان فرانسوی مسلط باشد و در دانشگاه دولتی پذیرش شود. دریافت بورسیه نیز می‌تواند در کاهش هزینه‌ها موثر باشد.
دانشجویان در چه مقطعی اجازه کار همزمان با تحصیل را دارند؟
دانشجویان تمام مقاطع که ویزای تحصیلی فرانسه را دارند و ساکن این کشور هستند، 20 ساعت در هفته، همزمان با تحصیل اجازه اشتغال به کار پاره وقت دارند و می‌توانند حداقل حقوق عمومی را دریافت کنند.
